Polyneuropathie is een aandoening waarbij de zenuwen in armen en benen beschadigd raken. De eerste signalen van polyneuropathie kunnen subtiel beginnen, maar worden vaak langzaam erger. Juist het vroeg herkennen van deze klachten is belangrijk om erger te voorkomen en sneller de juiste zorg te krijgen. In deze blog lees je welke symptomen vaak als eerste opvallen, hoe je ze onderscheidt van gewone kwaaltjes en wanneer het verstandig is om medische hulp in te schakelen.
Inhoudsopgave
- 1 Wat is polyneuropathie?
- 2 De eerste signalen van polyneuropathie
- 3 Verschillende symptomen van polyneuropathie: hoe herken je ze vroeg?
- 4 Wanneer naar de huisarts?
- 5 Leven met polyneuropathie: wat kun je zelf doen?
- 6 Conclusie: eerste signalen van polyneuropathie samengevat
- 7 Veelgestelde vragen
- 8 Bronnen
Wat is polyneuropathie?
Polyneuropathie betekent letterlijk “ziekte van meerdere zenuwen”. Het zenuwstelsel stuurt signalen van en naar de hersenen. Wanneer de zenuwen beschadigd raken, kunnen ze hun werk niet meer goed doen. Dat merk je vooral in de uiteinden van het lichaam, zoals voeten, benen, handen en armen.
De oorzaken van polyneuropathie lopen uiteen. Soms is diabetes de boosdoener, soms een tekort aan vitamines, een bijwerking van medicijnen of een onbekende oorzaak. Omdat het verloop en de ernst per persoon verschillen, is het belangrijk om de eerste signalen van polyneuropathie goed te kennen.
De eerste signalen van polyneuropathie
De klachten beginnen meestal langzaam en vaak aan beide voeten tegelijk. In de loop van de tijd kunnen ze zich uitbreiden naar benen en soms naar handen en armen. Dit zijn de meest voorkomende eerste signalen van polyneuropathie:
- Tintelingen en prikkelingen – een gevoel alsof je voet ‘slaapt’.
- Gevoelloosheid of doof gevoel – minder goed voelen van kou, warmte of aanraking.
- Brandende of stekende pijn – zenuwpijn die vooral ’s avonds en ’s nachts heviger wordt.
- Verminderde spierkracht – moeite met traplopen of dingen vasthouden.
- Problemen met balans en lopen – sneller struikelen of onzeker bewegen.
- Overgevoeligheid van de huid – sokken of lakens kunnen pijnlijk aanvoelen.
Eerste signalen van polyneuropathie
| Signaal | Beschrijving | Waar merk je het vaak eerst? |
|---|---|---|
| Tintelingen en prikkelingen | Gevoel van speldenprikjes of ‘elektrische schokjes’. | Vooral in tenen, voeten en soms handen. |
| Gevoelloosheid | Doof of verminderd gevoel in huid en ledematen. | Begint meestal in de voeten en benen. |
| Brandende of stekende pijn | Heftige, brandende of schietende zenuwpijn. | Vooral in voeten en onderbenen. |
| Verminderde spierkracht | Moeite met kracht zetten of vasthouden. | Handen, voeten en benen. |
| Problemen met balans en lopen | Wankel gevoel, struikelen of minder controle over bewegingen. | Tijdens lopen of traplopen. |
| Overgevoeligheid of pijn bij aanraking | Huid voelt pijnlijk bij lichte aanraking (bv. sokken, lakens). | Voeten en onderbenen. |
Verschillende symptomen van polyneuropathie: hoe herken je ze vroeg?
Iedereen heeft wel eens tintelingen in de voeten of een slapend been na lang zitten. Bij polyneuropathie zijn de signalen anders: ze keren steeds terug, worden langzaam erger en verdwijnen niet vanzelf. Een belangrijk kenmerk is dat de klachten vaak symmetrisch zijn – dus bijvoorbeeld in beide voeten tegelijk optreden.
Een voorbeeld: als je struikelt omdat je ergens achter blijft haken, is dat normaal. Maar als je steeds vaker struikelt zonder duidelijke reden, kan dit wijzen op zenuwschade. Ook het gevoel dat sokken of schoenen niet goed passen terwijl dat wel zo is, komt vaak voor bij polyneuropathie.
Wanneer naar de huisarts?
Als je meerdere eerste signalen van polyneuropathie herkent, is het verstandig om dit te bespreken met je huisarts. Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe beter de behandeling kan worden afgestemd.
De arts kan verschillende onderzoeken doen, zoals:
- Neurologisch onderzoek – reflexen en spierkracht testen.
- EMG (elektromyografie) – om de zenuwgeleiding te meten.
- Bloedonderzoek – om oorzaken zoals diabetes of vitaminetekorten op te sporen.
Een klachtenlijstje kan helpen: noteer wanneer de klachten begonnen, hoe vaak ze voorkomen en hoe hevig ze zijn.
Leven met polyneuropathie: wat kun je zelf doen?
Hoewel polyneuropathie vaak niet volledig te genezen is, kun je zelf veel doen om met de klachten om te gaan en verergering te beperken.
- Gezonde leefstijl – eet gevarieerd, beperk alcohol en zorg voor voldoende beweging.
- Bescherm je voeten – draag goed passende schoenen, controleer je voeten dagelijks en vermijd lopen op blote voeten.
- Beweging en fysiotherapie – lichte kracht- en balansoefeningen kunnen helpen om mobiel te blijven.
- Aanpassingen in huis – hulpmiddelen zoals stevige leuningen en antislipmatten maken het veiliger.
- Emotionele steun – praten met lotgenoten of een psycholoog kan helpen bij de mentale belasting.
Conclusie: eerste signalen van polyneuropathie samengevat
De eerste signalen van polyneuropathie zijn vaak subtiel: tintelingen, gevoelloosheid, pijn of problemen met lopen. Omdat deze klachten meestal langzaam verergeren, is het belangrijk ze serieus te nemen. Vroegtijdige herkenning en een bezoek aan de huisarts kunnen helpen om sneller duidelijkheid te krijgen en de juiste zorg te ontvangen.
Herken je deze signalen? Wacht dan niet te lang en bespreek ze met je huisarts.
Veelgestelde vragen
Wat zijn de allereerste signalen van polyneuropathie?
Meestal beginnen de klachten met tintelingen, gevoelloosheid of brandende pijn in de voeten.
Kan polyneuropathie vanzelf overgaan?
In de meeste gevallen niet. Soms kan behandeling van de onderliggende oorzaak (zoals een vitaminetekort) wel verbetering geven.
Zijn de signalen bij iedereen hetzelfde?
Nee, de eerste signalen van polyneuropathie verschillen per persoon. Sommige mensen ervaren vooral pijn, anderen juist gevoelloosheid.
Hoe snel ontwikkelen de signalen zich?
Dat varieert. Bij sommige mensen gaat het langzaam over jaren, bij anderen sneller.
Kun je polyneuropathie vertragen als je signalen op tijd herkent?
Ja, vooral als er een behandelbare oorzaak is (zoals diabetes of tekorten). Ook een gezonde leefstijl helpt klachten beperken.