Heb jij of iemand in je omgeving net de diagnose CIDP gekregen? Dan zit je waarschijnlijk vol vragen. En dat begrijpen we maar al te goed — want ook bij ons thuis veranderde alles in 2023 toen Sep ineens die dvier letters op papier kreeg: CIDP.
In dit blog leggen we je op een persoonlijke en begrijpelijke manier uit:
- Wat CIDP precies is
- Hoe het ontstaat
- Wat de symptomen zijn
- Hoe het verloop eruit kan zien
- En waarom tijdige herkenning zo belangrijk is
Wat betekent CIDP?
CIDP staat voor Chronische Inflammatoire Demyeliniserende Polyneuropathie.
Een hele mond vol, maar als je het woord uit elkaar haalt, wordt het al iets duidelijker:
- Chronisch – betekent langdurig. CIDP gaat niet vanzelf over.
- Inflammatoir – wijst op een ontstekingsreactie.
- Demyeliniserend – betekent dat de myelineschede, de beschermlaag rond je zenuwen, beschadigd raakt.
- Polyneuropathie – betekent dat meerdere zenuwen tegelijk zijn aangedaan.
Met andere woorden: bij CIDP valt je eigen immuunsysteem per ongeluk je perifere zenuwen aan – met name de isolatielaag (myeline) die zorgt voor een goede prikkelgeleiding. Zonder die isolatie raken zenuwen ‘kortgesloten’, waardoor signalen van de hersenen niet meer goed worden doorgegeven aan je spieren en organen.
Wat gebeurt er in je lichaam bij CIDP?
Je kunt het vergelijken met een stroomdraad waar de plastic isolatie beschadigd is. De stroom kan dan gaan ‘lekken’, of helemaal stoppen. Zo is het ook bij de zenuwen bij CIDP.
Door de ontstekingsreactie in je zenuwen ontstaan problemen met:
- Bewegen (spierzwakte, vallen, moeite met traplopen)
- Voelen (tintelingen, doofheid)
- Balans (evenwichtsproblemen, wankel lopen)
CIDP is een auto-immuunziekte, wat betekent dat je afweersysteem in de war is en je eigen lichaam aanvalt in plaats van virussen of bacteriën.
Wat zijn de symptomen van CIDP?
De klachten beginnen meestal geleidelijk. Dat maakt het soms lastig om het snel te herkennen. Veel mensen denken eerst aan stress, ouderdom, of een andere aandoening zoals hernia, MS of diabetes.
Veelvoorkomende symptomen zijn:
- Tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten
- Spierzwakte, vooral in de benen
- Moeite met lopen, traplopen of opstaan
- Verminderde of afwezige reflexen
- Gevoelsstoornissen zoals prikkelingen of branderigheid
- Vermoeidheid of spiervermoeidheid
- Trillende handen of ongecontroleerde bewegingen
- Evenwichtsproblemen of wankelen
Let op: het ziektebeeld kan per persoon verschillen. Sommigen hebben alleen lichte gevoelsstoornissen, anderen raken (tijdelijk) volledig afhankelijk van een rolstoel.
Hoe ontstaat CIDP?
De exacte oorzaak van CIDP is helaas niet bekend. Wel weten we dat het immuunsysteem de veroorzaker is van de schade. Bij sommige mensen lijkt CIDP uitgelokt te worden door een:
- Virusinfectie
- Vaccinatie
- Auto-immuunziekte (zoals lupus of reuma)
- Genetische gevoeligheid
CIDP lijkt in zekere zin op Guillain-Barré Syndroom (GBS), maar waar GBS acuut is en meestal vanzelf weer verbetert, is CIDP chronisch en progressief. Dat betekent: het ontwikkelt zich langzaam, en zonder behandeling wordt het vaak steeds erger.
Hoe vaak komt CIDP voor?
CIDP is een zeldzame neurologische aandoening. In Nederland zijn er naar schatting 1.500 tot 2.000 mensen met deze diagnose. Ter vergelijking: dat is ongeveer 1 op de 8.000 mensen.
Wist je dat…
CIDP iets vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen? En meestal tussen de 40 en 60 jaar wordt vastgesteld — al komt het ook voor bij kinderen of jongvolwassenen.
Is CIDP gevaarlijk?
CIDP is niet dodelijk, maar zonder behandeling kan het leiden tot ernstige invaliditeit. In extreme gevallen kunnen mensen volledig verlamd raken of hun zelfstandigheid verliezen.
Gelukkig zijn er vandaag de dag steeds betere behandelingen waarmee je:
- De ontsteking kunt remmen
- De schade deels kunt herstellen
- En in veel gevallen een redelijk normaal leven kunt blijven leiden
Hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans op herstel of stabilisatie. Daarom zeggen wij altijd: Ken je klachten, ken je zenuwen.
Hoe verloopt CIDP?
Het verloop verschilt per persoon. Sommige mensen hebben een langzaam progressieve vorm — waarbij de klachten langzaam toenemen over maanden of jaren. Anderen hebben een meer schubbenachtig verloop, met afwisselende periodes van verergering en verbetering.
Er zijn drie hoofdtypen:
- Chronisch progressieve CIDP – klachten worden langzaam erger
- Recidiverende CIDP – klachten komen en gaan in ‘aanvallen’
- Monofasische CIDP – één langdurige aanval, gevolgd door herstel
Is CIDP te genezen?
Helaas is er nog geen genezing voor CIDP. Wel zijn er effectieve behandelmethoden die de ziekte kunnen afremmen of de schade deels kunnen herstellen.
Behandelingen kunnen zijn:
- Immunoglobuline-infuus (IVIg)
- Corticosteroïden (bijv. prednison)
- Plasmaferese (plasmawisseling)
- Immuunsysteem-onderdrukkende medicatie (zoals rituximab)
Naast medicatie zijn er ook aanvullende behandelingen zoals fysiotherapie, voedingsaanpassingen, rust, en eventueel supplementen zoals magnesium of B-vitamines. (Hierover vind je elders op onze site aparte blogs.)
Wat kun je zelf doen?
Als patiënt of naaste is het belangrijk om kennis op te bouwen, vragen te blijven stellen aan je arts, en luisterend naar je lichaam te leven. Voor ons was het essentieel om betrouwbare informatie te vinden – en precies daarom zijn we deze website gestart.
Tips:
- Houd een dagboek bij van je klachten
- Vraag om een verwijzing naar een neuroloog als je twijfelt
- Sta open voor revalidatie of ondersteuning via een ergo- of fysiotherapeut
- Zoek contact met lotgenoten (zoals via Spierziekten Nederland of een CIDP-groep)
Tot slot: je staat er niet alleen voor
CIDP is ingrijpend. Voor jezelf, voor je gezin, voor je dagelijks leven. Maar met de juiste behandeling, aanpassing en ondersteuning is er absoluut perspectief. Wij weten dat het soms overweldigend is — maar weet: je bent niet alleen.
Heb je vragen over CIDP? Wil je je verhaal delen? Of zoek je een luisterend oor? Stuur ons gerust een berichtje via de contactpagina. We zijn geen artsen, maar wel ervaringsdeskundigen — en soms is dát precies wat je nodig hebt.
Heb jij of iemand die je kent net de diagnose CIDP gekregen? Dan zit je vast vol vragen. In deze blog leg ik op een persoonlijke, begrijpelijke manier uit wat CIDP precies is, wat het met je lichaam doet, en waarom het zo belangrijk is dat je er op tijd bij bent.