Polyneuropathie wordt vastgesteld met een combinatie van lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek, zenuwonderzoek en beeldvorming. De neuroloog kijkt naar klachten, reflexen en spierkracht. Daarna volgt vaak een EMG om zenuwschade zichtbaar te maken. Aanvullende onderzoeken helpen om de oorzaak te achterhalen en een behandelplan op te stellen.
Inhoudsopgave
- 1 Diagnose polyneuropathie: een zorgvuldig proces
- 2 Hoe stelt de neuroloog polyneuropathie vast?
- 3 Onderzoeken bij polyneuropathie
- 4 EMG en zenuwonderzoek polyneuropathie
- 5 Bloedonderzoek polyneuropathie
- 6 Beeldvormende onderzoeken
- 7 Belang van een vroege diagnose
- 8 Verschillen tussen acute en chronische vormen
- 9 Overzicht veelgebruikte onderzoeken bij polyneuropathie
- 10 Veelvoorkomende symptomen bij diagnose
- 11 Andere oorzaken die uitgesloten worden
- 12 Veelgestelde vragen over diagnose polyneuropathie
- 13 Conclusie: Hoe wordt polyneuropathie vastgesteld?
Diagnose polyneuropathie: een zorgvuldig proces
Polyneuropathie is geen eenvoudige diagnose. Er bestaan meer dan 100 mogelijke oorzaken, variërend van diabetes tot auto-immuunziekten. Daarom duurt het traject vaak weken tot maanden voordat duidelijkheid ontstaat.
De neuroloog werkt stap voor stap en sluit eerst andere aandoeningen uit. Pas daarna kan een definitieve diagnose polyneuropathie gesteld worden.
Hoe stelt de neuroloog polyneuropathie vast?
De eerste stap is een uitgebreid gesprek over de klachten. Veel patiënten ervaren tintelingen, spierzwakte of een doof gevoel in de voeten. De neuroloog vraagt naar duur, ernst en eventuele familiegeschiedenis.
Daarna volgt een lichamelijk onderzoek. Hierbij test de arts reflexen, spierkracht en gevoel. Afwijkingen in deze testen zijn vaak de eerste aanwijzingen voor zenuwschade.
Onderzoeken bij polyneuropathie
Omdat polyneuropathie verschillende oorzaken kan hebben, zijn meerdere onderzoeken nodig. Vaak worden eerst de meest voorkomende oorzaken bekeken, zoals diabetes of vitaminetekorten.
Afhankelijk van de uitslag volgt verder onderzoek. Zo ontstaat een compleet beeld van de zenuwbeschadiging.
EMG en zenuwonderzoek polyneuropathie
Een belangrijk onderzoek is het elektromyogram (EMG). Hierbij worden elektroden op de huid geplaatst om elektrische signalen van de zenuwen te meten. Dit onderzoek geeft inzicht in de snelheid en kracht van de zenuwgeleiding.
Bij polyneuropathie blijkt vaak dat de zenuwen trager of minder krachtig signalen doorgeven. Het EMG kan ook onderscheid maken tussen schade aan de zenuwen zelf of aan de isolerende laag (myeline).
Wat laat een EMG zien?
Een EMG toont afwijkingen die met het blote oog niet zichtbaar zijn. Uit studies blijkt dat meer dan 80% van de mensen met polyneuropathie duidelijke afwijkingen op het EMG heeft. Daardoor is dit onderzoek een belangrijk hulpmiddel bij de diagnose.
Bloedonderzoek polyneuropathie
Naast het EMG is bloedonderzoek essentieel. Dit helpt bij het opsporen van onderliggende oorzaken. Vaak worden standaardwaarden zoals bloedsuiker, nierfunctie en leverfunctie gemeten.
Ook wordt gekeken naar vitamine B12, schildklierhormonen en ontstekingswaarden. Zo kan de arts tekorten of andere ziekten opsporen die zenuwschade veroorzaken.
Beeldvormende onderzoeken
Soms is aanvullend beeldvormend onderzoek nodig. Een MRI kan afwijkingen in de wervelkolom of zenuwwortels zichtbaar maken. Dit helpt vooral als er twijfel bestaat tussen polyneuropathie en een rugprobleem.
In zeldzame gevallen wordt een zenuwbiopt gedaan. Hierbij neemt men een klein stukje zenuwweefsel weg voor verder onderzoek.
Belang van een vroege diagnose
Vroege herkenning van polyneuropathie is cruciaal. Hoe sneller de oorzaak wordt gevonden, hoe beter de behandeling kan worden gestart. Bij diabetische polyneuropathie kan bijvoorbeeld goede bloedsuikerregulatie verdere schade beperken.
Uit cijfers blijkt dat wereldwijd ongeveer 2-3% van de bevolking polyneuropathie heeft. Bij mensen met diabetes stijgt dit percentage naar wel 30-40%.
Verschillen tussen acute en chronische vormen
Niet alle polyneuropathieën verlopen hetzelfde. Bij acute vormen, zoals Guillain-Barré, ontstaan klachten snel en is directe opname nodig. Chronische vormen ontwikkelen zich langzaam en kunnen jarenlang stabiel blijven.
De arts past de onderzoeken hierop aan. Bij acute vormen is vaak sneller en uitgebreider onderzoek nodig.
Overzicht veelgebruikte onderzoeken bij polyneuropathie
| Onderzoek | Doel | Betrouwbaarheid (%) |
|---|---|---|
| Lichamelijk onderzoek | Reflexen, spierkracht, gevoel testen | 60-70% |
| Bloedonderzoek | Oorzaken opsporen (bv. diabetes, B12) | 70-80% |
| EMG en zenuwgeleidingsonderzoek | Mate en type zenuwschade vaststellen | 80-90% |
| MRI | Rug- en zenuwwortelafwijkingen tonen | 60-75% |
| Zenuwbiopt | Zeldzaam, detailonderzoek | 90%+ |
Veelvoorkomende symptomen bij diagnose
De klachten die leiden tot een diagnose verschillen per persoon. Toch komen bepaalde signalen vaak terug.
- Tintelingen in handen en voeten
- Verminderd gevoel in benen
- Spierzwakte in onderbenen
- Branderig of pijnlijk gevoel
- Evenwichtsproblemen
Andere oorzaken die uitgesloten worden
Niet elke zenuwklacht is polyneuropathie. Soms zijn rugproblemen, multiple sclerose of vitaminetekorten de oorzaak. Daarom is het onderzoekstraject breed.
De neuroloog combineert de uitslagen om een betrouwbare diagnose te stellen. Dit voorkomt onnodige behandelingen of verkeerde medicatie.
Veelgestelde vragen over diagnose polyneuropathie
Hoe lang duurt het om de diagnose te krijgen?
Gemiddeld duurt het enkele weken tot maanden, afhankelijk van de onderzoeken.
Is een EMG pijnlijk?
Het kan wat ongemak geven, maar is meestal goed te verdragen.
Kan polyneuropathie zonder bloedonderzoek vastgesteld worden?
Nee, bloedonderzoek is bijna altijd nodig om oorzaken uit te sluiten.
Wordt een MRI altijd gedaan?
Nee, alleen als er twijfel is over de oorzaak of lokalisatie.
Kan de diagnose veranderen?
Ja, soms wordt pas later duidelijk dat de klachten een andere oorzaak hebben.
Conclusie: Hoe wordt polyneuropathie vastgesteld?
Polyneuropathie wordt vastgesteld met een combinatie van gesprekken, lichamelijk onderzoek, EMG, bloedonderzoek en soms beeldvorming. De neuroloog onderzoekt stap voor stap waar de zenuwschade vandaan komt. Omdat de oorzaken divers zijn, is een zorgvuldig diagnoseproces noodzakelijk.
Het antwoord op de vraag is dus: polyneuropathie wordt vastgesteld door een combinatie van onderzoeken, waarbij EMG en bloedonderzoek vaak de belangrijkste pijlers zijn. Hoe eerder dit gebeurt, hoe groter de kans op een passende behandeling en behoud van kwaliteit van leven.